Πέμπτη

Λαογραφικά Δυτικής Μακεδονίας

" Η πλούσια αυτή συλλογή περιλαμβάνει περί τα εκατό άρθρα (θέματα, σύμμεικτα λαογραφικά), τους δώδεκα μήνες στη λαογραφία και περί τα τριακόσια δημοτικά τραγούδια, που κατανέμονται στις ανάλογες κατηγορίες τους. Ακολουθούν τα δημοτικά τραγούδια της τεκνογονίας και παιδοκομίας, οι μύθοι, οι λαϊκές παραδόσεις και τα παραμύθια, οι παροιμίες και παροιμιακές εκφράσεις, τα ανέκδοτα, οι ευχές και οι κατάρες, τα γνωμικά και τα αινίγματα. Και τέλος το γλωσσικό ιδίωμα της Δυτικής Μακεδονίας[...] Η μελέτη, συγκέντρωση κατάταξη και συγγραφή του λαογραφικού αυτού υλικού είναι καρπός μακρόχρονης προσπάθειας και εκδήλωση ενός "πιστεύω" του συγγραφέα του."

[...] Από την άποψη αυτή, η συγγραφή και η έκδοση των "Λαογραφικών της Δυτικής Μακεδονίας" έχει ιστορική και εθνική σημασία. Συμβάλλει σημαντικά στην πληρέστερη συμπλήρωση της ελληνικής λαογραφίας, ανοίγει τον δρόμο προς ειδικότερους συγγενικούς σκοπούς και διευρύνει την πνευματική επιφάνεια της πατρίδας". 
Π. Παπανικολάου, Γενικός Γραμματέας Προοδευτικής Ενώσεως Κριμινιωτών Θεσσαλονίκης.

Κεφάλαιο Δεύτερο: Οι δώδεκα μήνες στη λαογραφία
Ο Αύγουστος, σ. 182-183



Τρίτη

Το Κριμήνι μέσα από τα μάτια του Φώτη Παπανικολάου


Το φωτογραφικό υλικό προέρχεται από το αρχείο του Χριστόφορου Κουλούσια

Παιδικές Αναμνήσεις

Οι "Παιδικές Αναμνήσεις" του, έργο εμπνευσμένο από τα παιδικά του βιώματα, είναι μια αναδρομή στον κόσμο των παιδικών του χρόνων και για μας μια ευκαιρία να ζήσουμε μαζί του τα χρόνια εκείνα της απλότητας, της ομορφιάς και της "πανάκριβης αρετής". Είναι αναμνήσεις μεταπλασμένες σε κείμενα που κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη, γιατί έχουν δουλευτεί με μαστοριά και μεράκι... γράφει ο Άρης Μπακαΐμης στα προλεγόμενα της έκδοσης της Βοϊακής Εστίας το 1985

Μια ανάμνηση...

Δευτέρα

Γενέθλια γη, μεγάλη αγάπη της ζωής μου...




  Η αγάπη του Φώτη Παπανικολάου για το Κριμήνι ήταν μοναδική και αδιαπραγμάτευτη. Αυτή η αγάπη τον ενέπνεε να ερευνήσει, να αναζητήσει και να γράψει πολλές σελίδες για την ιστορία,τη ζωή, τα έθιμα και τις συνήθειες των ανθρώπων του χωριού από τότε που δημιουργήθηκε.

Όψεις και Εποχές




Το γεφύρι


Από τη δημοσιά...


Φθινόπωρο
Χειμώνας
Άνοιξη


Καλοκαίρι
Δεκαπενταύγουστος

Κυριακή

Ιστορία του Κριμινίου

 Ο Φώτης Παπανικολάου γράφει στον πρόλογο του βιβλίου του:

" Η τοπική ιστορία πρέπει να περιλαμβάνει τη ζωή του τόπου, την περασμένη και την τωρινή, σε όλες τις εκδηλώσεις της και στη σειρά των γεγονότων που σχετίζονται με την ύπαρξη και την εξέλιξη του τόπου. Η ιδιαίτερη πατρίδα είναι ο τόπος όπου έζησαν τα ιστορικά πρόσωπα και διαδραματίστηκαν τα ιστορικά γεγονότα. Κι όποιος τα γνωρίσει αυτά βλέπει τοα πατρικό έδαφος να παίρνει ψυχή, να ζωντανεύει, να πάλλεται, ν' αποχτά φωνή και να διηγείται την ιστορία του και τη ζωή του..."



Ο καθηγητής Λαογραφίας Γεώργιος Μέγας στο περιοδικό ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ τομ. 17, σελ. 696 γράφει:

Αν και μικρό χωριό το Κριμίνι έχει κι αυτό την ιστορίαν του όπως όλα τα χωριά και αι πόλεις της Δυτ. Μακεδονίας... Ένα κομμάτι ιστορίας Μακεδονικής, διηρθρωμένης εις κεφάλαια αδρά εις περιεχόμενον, χωρίς τας συνήθεις εις τοιαυτα έργα πολυλογίας και εκθειασμούς, είναι η ιστορία του Κριμινίου και, ως είναι γνωστόν, η όλη ιστορία της Μακεδονίας θα γραφή, αφού γραφούν αι ιστορίαι των καθ' έκαστον χωρίων και πόλεων της Δυτ. Μακεδονίας..."

Φώτης Δ. Παπανικολάου (1900-1974)


  Γεννήθηκε στο Κριμίνι τον Οκτώβριο του 1900 και καταγόταν από προγόνους που ήρθαν από το Παλαιοκριμίνι στις αρχές του 19ου αιώνα. Φοίτησε στο Δημοτικό σχολείου Κριμινίου, στα Γυμνάσια Τσοτυλίου, Κοζάνης και το 1919 αποφοίτησε από το Διδασκαλείο Θεσσαλονίκης. Υπηρέτησε ως δάσκαλος στην Ιεροπηγή Καστοριάς, στην Κορυφή Βοΐου και από το 1939 εως το 1958 στο Κριμίνι, από όπου και συνταξιοδοτήθηκε. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, δίδαξε στο Γυμνάσιο Τσοτυλίου Νεοελληνική Λογοτεχνία. Ήταν παντρεμένος με τη Θωμαή Τσαούση από τα Αηδόνια και μαζί της απέκτησε δύο παιδιά τη Γεωργία και τον Νικόλαο. Έζησε όλα του τα χρόνια στο Κριμίνι και πέθανε το 1974.

  Ο Φώτης Παπανικολάου αφιέρωσε περισσότερο από τριάντα χρόνια ζωής στη μελέτη και συγγραφή ενός ιστορικού, λαογραφικού και λογοτεχνικού έργου για την επαρχία Βοΐου. Όσον αφορά στη λαογραφία, συγκέντρωνε συστηματικά πληροφορίες από τους γέροντες τόσο της Κορυφής, όταν υπηρετούσε εκεί ως δάσκαλος, όσο και του Κριμινίου. Διάβαζε πολλές ώρες την ημέρα και παρακολουθούσε τακτικά το περιοδικό Νέα Εστία και άλλα έντυπα. Ήταν γνώστης του έργου του πατέρα της ελληνικής  λαογραφίας Ν. Γ. Πολίτη, του καθηγητή  Στ. Κυριακίδη, του καθηγητή Γ. Μέγα. Οι δύο τελευταίοι μάλιστα, που τους γνώριζε προσωπικά, εκτίμησαν το έργο του, τον καθοδηγούσαν και  δημοσίευαν τις μελέτες του.

   Τα έργα που συνέγραψε και εκδόθηκαν είναι:

Ιστορία Κριμινίου, Σύλλογος Κριμινιωτών Θεσσαλονίκης, 1959
Ο γάμος στη Δυτική Μακεδονία, ανάτυπο από το περιοδικό  «Λαογραφία» τ. ΙΘ΄, 1960
Λαογραφικά Δυτ. Μακεδονίας, Προοδευτική Ένωση Κριμινιωτών Θεσσαλονίκης ,1962
Γλώσσα και Λαογραφία Επαρχίας Βοίου, Βοϊακή  Εστία ,1973
Παιδικές Αναμνήσεις, Βοϊακή Εστία, 1985
Λαογραφικά Βοΐου, Σύλλογος Ροδοχωριτών «Η πρόοδος», 1999

   Ανέκδοτες λαογραφικές εργασίες του Φ. Παπανικολάου είναι:
Ηθογραφικά διηγήματα
Γράμματα της μοναξιάς
Πατριδογνωσία Κριμινίου
Το δέντρο της ζωής μου.

   Δημοσίευσε παιδαγωγικές εργασίες στον «Εκπαιδευτικό Τύπο». Λαογραφικά του θέματα μεταδόθηκαν από τον Ραδιοφωνικό Σταθμό Θεσσαλονίκης. Συνεργάστηκε με λαογραφικά θέματα στις εκδόσεις: «Μακεδονικό Ημερολόγιο», «Ημερολόγιο Δυτικής Μακεδονίας», «Μακεδονικά Γράμματα» και στις εφημερίδες Κοζάνης «Βόρειος Ελλάς», «΄Ενωσις» και «Δυτική Μακεδονία»

  Λαογραφικές Μελέτες του βραβεύτηκαν από την Ακαδημία Αθηνών, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και την Εταιρία Μακεδονικών Σπουδών.


Πηγή: Το Πνευματικό Βόιο, εκδ. επιμέλεια Αλ. Μπακαΐμης, Βοϊακή Εστία Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 1990, σελ. 30-31